Co to są stopy procentowe? Jakie są obecnie?
Stopy procentowe są jednym z najważniejszych narzędzi, jakie posługuje się Narodowy Bank Polski (NBP) w celu kształtowania polityki ekonomicznej kraju. Ich wysokość wpływa na poziom konsumpcji, inwestycji oraz kształtowanie się poziomu cen. Obecnie główna stopa procentowa NBP, czyli stopa referencyjna, wynosi 5,75 proc.
Stopy procentowe - wskaźnik ustalany przez NBP
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Stopy procentowe to podstawowy wskaźnik, który definiuje cenę pieniądza, jaką kredytobiorca ma zapłacić za jego pożyczenie. To więc koszt należny za korzystanie z kapitału innego podmiotu. Rozróżnia się pięć podstawowych form stóp procentowych:
- stopa referencyjna - to główny wskaźnik wpływający na wysokość oprocentowania pożyczek na rynku WIBOR. Ma ona główny wpływ na wysokość rat kredytów i pożyczek;
- stopa lombardowa - stawka, po której NBP udziela pożyczek bankom komercyjnym pod zastaw papierów wartościowych. Służy ona do ustalania maksymalnego oprocentowania kredytów;
- stopa depozytowa - wpływa na rentowność depozytów w bankach komercyjnych;
- stopa redyskontowa - umożliwia ustalenie ceny kupna weksli od banków komercyjnych przez bank centralny;
- stopa dyskontowa weksli - ustalana, gdy bank centralny przyjmuje już zdyskontowane weksle od banków komercyjnych.
Jak zmieniają się stopy procentowe?
Stopy procentowe są ustalane przez Radę Polityki Pieniężnej co miesiąc. Podejmuje ona decyzję o podniesieniu, obniżeniu lub pozostawieniu tego wskaźnika na niezmienionym poziomie.
Wiele wskazuje na to, że Rada Polityki Pieniężnej (RPP) nie planuje obniżki stóp procentowych przed połową 2025 roku, gdyż nadal nie zostały spełnione kluczowe warunki, takie jak osiągnięcie przez inflację swojego szczytu i rozpoczęcie jej spadku. Członkowie RPP planują rozpoczęcie rozmów na temat obniżki stóp procentowych nie wcześniej, niż w marcu 2025 r.
Decyzje RPP są ściśle powiązane z poziomem inflacji. Według prognoz, inflacja w Polsce osiągnie swój szczyt w pierwszym kwartale 2025 roku. Wtedy też można spodziewać się zmiany w polityce stóp procentowych. Według analityków, RPP ma czekać na rozpoczęcie spadku wartości inflacji. Działania te mają na celu pewną stabilizację cen oraz ochłodzenie gospodarki w dłuższym okresie.
Czytaj także: 800 plus a inflacja. Członek RPP nie pozostawił złudzeń
Jak działają stopy procentowe?
Decyzje dotyczące stóp procentowych mają bezpośrednie przełożenie na rynek kredytowy, wpływając na wysokość odsetek dla konsumentów indywidualnych oraz przedsiębiorstw. Największy wpływ odczuwają osoby spłacające kredyty hipoteczne, dla których zmiany w stopach procentowych mogą znacząco wpływać na wysokość miesięcznych rat. Wysokość stóp procentowych znajduje bowiem bezpośrednie przełożenie na wskaźnik WIBOR, stanowiący podstawę w kontekście wyliczania wysokości rat za kredyty hipoteczne i konsumenckie.
Aktualnie maksymalne oprocentowanie kredytu konsumenckiego utrzymuje się na poziomie 18,5 proc. w skali roku, co może stawiać kredytobiorców w trudnej sytuacji przy wysokich kosztach życia.
Mimo to dane z Biura Informacji Kredytowej wskazują, że liczba wniosków o kredyty pozostaje stabilna, z tendencją do wzrostu. Dla przykładu - we wrześniu 2024 r. banki udzieliły 15,3 tys. kredytów hipotecznych, co stanowi wzrost w odniesieniu do poprzedniego miesiąca o 2,7%.
Stopy procentowe odgrywają kluczową rolę w zrozumieniu dynamiki polskiej gospodarki. Pomimo oczekiwania na obniżki, wszelkie decyzje RPP powinny być głęboko przemyślane i uzależnione od aktualnej sytuacji gospodarczej kraju. Stabilność stóp procentowych daje pewną przewidywalność finansową zarówno dla konsumentów, jak i przedsiębiorstw. Dokładne śledzenie tych zmian jest niezbędne dla każdej osoby chcącej zrozumieć, jak procesy makroekonomiczne wpływają na jej codzienne życie.
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
