Urlop macierzyński to szansa na odpoczynek dla świeżo upieczonych mam. Jakie są zasady?

Urlop macierzyński w Polsce to prawo każdej matki do odpoczynku i regeneracji po porodzie, a także czas na opiekę nad noworodkiem. Standardowo urlop macierzyński wynosi 20 tygodni.

Długość urlopu macierzyńskiego wynosi od liczby urodzonych dzieci przy jednym porodzie:

• 20 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka;
• 31 tygodni - w przypadku urodzenia dwojga dzieci;
• 33 tygodni - w przypadku urodzenia trojga dzieci;
• 35 tygodni - w przypadku urodzenia czworga dzieci;
• 37 tygodni - w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.

Zgodnie z przepisami, kobiety mogą rozpocząć urlop macierzyński na krótko przed przewidywaną datą porodu. Wówczas można wykorzystać 6 tygodni z przysługującego czasu urlopu. W innym przypadku kobieta rozpoczyna urlop macierzyński w dniu porodu.

Według obowiązujących przepisów, matka musi wykorzystać 14 tygodni urlopu. Rezygnacja z pozostałych co najmniej 6 tygodni może nastąpić wtedy, gdy pozostałą część wykorzysta ojciec pracujący bądź decydujący się na przerwanie działalności zarobkowej. W takiej sytuacji konieczne jest jednak złożenie wniosku do pracodawcy w terminie nie krótszym niż 7 dni przed przystąpieniem do pracy.

Czytaj także: To powinniście wiedzieć o urlopie rodzicielskim. Ile wynosi? Czy można z niego zrezygnować?

Przepisy prawne w Polsce jasno określają, że kobiety mogą podejmować pracę w czasie urlopu macierzyńskiego, ale tylko na zasadach określonych przez prawo. Pracodawca, który udzielił matce urlopu, może zatrudnić ją w niepełnym wymiarze czasu pracy, nieprzekraczającym połowy etatu. Jest to korzystna opcja dla osób chcących zwiększyć swoje dochody, bez utraty prawa do zasiłku macierzyńskiego.

Innym rozwiązaniem jest podjęcie pracy u innego pracodawcy, co pozwala na pozostanie aktywnym zawodowo bez wpływu na istniejące prawa do zasiłku. Warto jednak pamiętać, że wszelkie formy zatrudnienia podczas urlopu macierzyńskiego muszą być zgodne z Kodeksem pracy, a każda umowa cywilnoprawna wiąże się z pewnymi obowiązkami względem składek i podatków.

Co ważne, w okresie ciąży oraz urlop macierzyńskiego pracodawca nie może wypowiedzieć lub rozwiązać stosunku pracy z pracownicą lub pracownikiem korzystającym z urlopu macierzyńskiego, a także prowadzić jakichkolwiek przygotować do wykonania tej czynności. Okres ochrony stosunku pracy rozpoczyna się bowiem na 14 dni przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego. Co więcej, po zakończeniu urlopu macierzyńskiego pracodawca ma obowiązek

Czytaj także: Dni wolne w 2025 roku. Planując urlop można zyskać nawet 35 dni więcej

Rozwiązanie stosunku o pracę w tym okresie jest możliwe tylko w dwóch przypadkach - ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Wówczas jednak konieczne jest zadbanie o wszystkie prawa pracownicze i przeprowadzenie stosownych negocjacji.

Prezydent Andrzej Duda podpisał niedawno nowelizację Kodeksu pracy, która wprowadza możliwość wydłużonego urlopu macierzyńskiego dla rodziców dzieci urodzonych przedwcześnie lub wymagających po urodzeniu hospitalizacji. Rodzice dzieci, które przyszły na świat przed 28. tygodniem ciąży lub ważących mniej niż 1000 gramów, będą mogli skorzystać z dodatkowych 15 tygodni urlopu macierzyńskiego.

Czytaj także: Została zwolniona tuż po powrocie z macierzyńskiego. Tak odpowiada firma

Dla dzieci, które urodziły się przed 36. tygodniem ciąży lub urodzonych o czasie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji, rodzice mogą korzystać z maksymalnie ośmiu tygodni dodatkowego urlopu. Wprowadzono także zasadę "tydzień za tydzień" - umożliwia ona rodzicom wcześniaków przedłużenie urlopu macierzyńskiego o tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu.

Za okres urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru. W przypadku złożenia stosownego wniosku w ciągu 21 dni po porodzie za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie z kolei 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.