Więcej dni, kilkanaście rodzajów wolnego. Przewodnik urlopowy 2025
Zatrudnieni na umowę o pracę mają prawo do różnych urlopów – od wypoczynkowego po okolicznościowy. Nowelizacja Kodeksu pracy w ramach dyrektywy work-life balance dodała nowe dni wolne: tzw. urlop z powodu siły wyższej. Sprawdź, komu i kiedy przysługują poszczególne wolne dni, korzystając z naszego przewodnika po urlopach.
Po nowelizacji Kodeksu pracy pracownikom przysługuje obecnie kilkanaście różnych typów urlopów urlopu, a ponadto do dyspozycji są dodatkowe dni wolne od pracy.
Niestety, wielu pracowników nie zdaje sobie sprawy, że niektóre urlopy przyznawane są dopiero po wyraźnym wniosku. Brak takiej wiedzy może prowadzić do sytuacji, w której niewykorzystane dni urlopu po prostu przepadną.
Urlopy w 2025 roku – przewodnik po rodzajach wolnego z pracy
Zatrudnieni na umowę o pracę mają prawo do wielu rodzajów urlopów. Po zmianach w Kodeksie pracy (m.in. z powodu unijnej dyrektywy work-life balance) katalog dni wolnych się powiększył. Sprawdź, z czego możesz skorzystać w czerwcu 2025 roku.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
"Halo Polacy". Maderczycy uwielbiają się bawić. "Dla mnie to był mały szok"
Urlop wypoczynkowy
- 20 lub 26 dni rocznie – w zależności od stażu pracy (10 lat granicą).
- Możliwość wzięcia urlopu raz w roku na minimum 14 dni kalendarzowych bez przerwy.
- Do wykorzystania do 30 września kolejnego roku – niewykorzystany nie przepada.
- Możliwy ekwiwalent pieniężny przy rozwiązaniu umowy.
- W pierwszym roku – nabywany proporcjonalnie co miesiąc (1,66 dnia/miesiąc).
Urlop na żądanie
- Maksymalnie 4 dni rocznie z puli urlopu wypoczynkowego.
- Można zgłosić nawet w dniu wolnego – przed rozpoczęciem pracy.
- Niewykorzystany nie przechodzi na kolejny rok.
Urlop opiekuńczy
- 5 dni rocznie, bezpłatny.
- Na członka rodziny lub osobę mieszkającą wspólnie wymagającą opieki z powodów medycznych.
- Nie tylko dla rodziców – przysługuje też np. na małżonka, partnera, rodzica.
Wolne z powodu siły wyższej
- 2 dni lub 16 godzin rocznie.
- Na pilne sprawy rodzinne (np. nagła choroba, wypadek).
- Płatne w 50%.
Urlop macierzyński
- 20 do 37 tygodni, w zależności od liczby urodzonych dzieci:
- 20 tyg. – jedno dziecko,
- 31 tyg. – dwoje dzieci,
- 33–37 tyg. – troje i więcej.
- Możliwość rozpoczęcia do 6 tygodni przed porodem.
- Po 14 tyg. matka może przekazać resztę urlopu ojcu.
- Przysługuje także opiekunom, jeśli matka nie może sprawować opieki.
Urlop ojcowski
- 2 tygodnie do wykorzystania do 12 miesiąca życia dziecka.
- Można podzielić na dwie części.
- Należy złożyć wniosek 7 dni przed planowanym terminem.
Urlop rodzicielski
- Przysługuje po urlopie macierzyńskim.
- Można podzielić na maks. 5 części.
- Wniosek trzeba złożyć 21 dni wcześniej.
- 9 tygodni jest niezbywalne – każdemu z rodziców przysługuje osobno.
Urlop wychowawczy
- Do 3 lat, maks. 35 miesięcy dla jednego rodzica, 1 miesiąc dla drugiego.
- Można podzielić na 5 części.
- Niezbędny jest staż pracy min. 6 miesięcy.
Opieka nad dzieckiem (art. 188 Kodeksu pracy)
- 2 dni lub 16 godzin rocznie.
- Na dziecko do 14. roku życia.
- Przysługuje tylko jednemu rodzicowi (lub po 1 dniu każdemu).
- Pierwszy wniosek decyduje o formie (dniówki lub godziny).
Urlop bezpłatny
- Pracownik może wnioskować o urlop bezpłatny, ale pracodawca nie ma obowiązku się na niego zgodzić.
- Nie można zmusić pracownika do wzięcia urlopu bezpłatnego – to zawsze decyzja pracownika.
- Urlop nie jest płatny i nie wlicza się do stażu pracy.
- Wymiar i termin ustala się indywidualnie z pracodawcą.
Urlopy okolicznościowe
Przysługują przy ważnych wydarzeniach życiowych:
Ślub
- Własny – 2 dni,
- Dziecka – 1 dzień,
Narodziny dziecka – 2 dni,
Zgon bliskich osób:
- Dziecko, małżonek, rodzice – 2 dni,
- Teściowie, dziadkowie, rodzeństwo – 1 dzień,
Nie przysługują np. z tytułu narodzin wnuka, chyba że osoba była na utrzymaniu pracownika.
Urlop na poszukiwanie pracy
- Przysługuje tylko przy wypowiedzeniu z zachowaniem okresu wypowiedzenia.
- Nie dotyczy porozumienia stron ani wypowiedzenia przez pracownika.
- 2 lub 3 dni robocze, zależnie od długości okresu wypowiedzenia.
Urlop szkoleniowy
- 6 do 21 dni – dla pracowników podnoszących kwalifikacje za zgodą pracodawcy.
- Przeznaczony na naukę i egzaminy.
- Ustalany indywidualnie z pracodawcą.
Wolne na oddanie krwi
- 1 dzień – oddanie krwi lub składników.
- 2 dni – przy oddaniu osocza po COVID-19 (w okresie stanu epidemii/zagrożenia).
- Przysługuje za okazaniem zaświadczenia z punktu krwiodawstwa.
Wolne na akcje ratunkowe (OSP i GOPR)
- Dla członków OSP lub GOPR.
- Przysługuje wolne na czas udziału w akcji i odpoczynek po niej.
- Dodatkowo: 6 dni rocznie na szkolenie pożarnicze.
W najnowszej nowelizacji Kodeksu pracy pojawiły się 2 nowe dni wolne z powodu siły wyższej, które przysługują pracownikom w nagłych, rodzinnych sytuacjach wymagających ich obecności. Pamiętajcie o tym prawie i korzystajcie, gdy zajdzie taka potrzeba.