Strefa czystego transportu w Krakowie już niebawem. Jakie zasady?

Od 1 stycznia 2026 roku w Krakowie zacznie obowiązywać strefa czystego transportu (SCT). Strefa obejmie większość miasta, z wyłączeniem obrzeży, takich jak Wzgórza Krzesławickie i Swoszowice. Do SCT będą mogły wjeżdżać samochody benzynowe spełniające normę Euro 4 lub wyprodukowane od 2005 roku oraz diesle z normą Euro 6 lub wyprodukowane od 2014 roku.

Kierowcy spoza Krakowa, których pojazdy nie spełniają tych norm, będą musieli uiścić opłatę za wjazd. Stawka godzinowa wyniesie 2,5 zł, dzienna 5 zł w 2026 roku, a abonament miesięczny 100 zł. W kolejnych latach opłaty będą stopniowo rosły.

W 2026 r. dzienna opłata będzie wynosić 5 złotych, z kolei w 2027 r. - 15 złotych. Miasto wprowadza także abonament miesięczny - 100 zł w 2026 r., 250 zł w 2027 r. i 500 zł w 2028 r.

Nieco inaczej wyglądają wymogi w przypadku pojazdów powyżej 3,5 tony - do SCT wjadą samochody benzynowe spełniające normę Euro 4 lub wyprodukowane od 2005 roku oraz diesle z normą Euro 6 lub wyprodukowane od 2012 roku.

Co ważne, mieszkańcy Krakowa, którzy przed wejściem w życie uchwały są właścicielami lub współwłaścicielami pojazdów, będą mogli z nich korzystać w SCT bezterminowo, bez względu na ich standard emisji spalin. W przypadku zakupu nowego pojazdu po wprowadzeniu uchwały w życie, samochód będzie musiał spełniać wymagania strefy.

Strefa czystego transportu w Krakowie przewiduje także szereg wyłączeń. Z zakazu wjazdu zwolniono pojazdy specjalne (maszyny budowlane, pojazdy techniczne, kampery, maszyny rolnicze), a także pojazdy zabytkowe. Dodatkowo nielimitowany wjazd obejmuje pojazdy wykorzystywane przez osoby niepełnosprawne, a także pojazdy dowożące pacjentów do placówek medycznych znajdujących się w strefie, jednak tylko w dniu realizacji świadczenia zdrowotnego.

Decyzja o wprowadzeniu SCT spotkała się z mieszanymi reakcjami. Zwolennicy podkreślają korzyści zdrowotne i ekologiczne, natomiast przeciwnicy wskazują na potencjalne problemy z wdrożeniem oraz koszty dla mieszkańców i przedsiębiorców. - "To jest bubel. We Francji rozpoczęto proces likwidacji stref czystego transportu" – skomentował Mariusz Kękuś z PiS.

Podczas sesji Rady Miasta, która odbyła się 11 czerwca, projekt SCT wzbudził wiele emocji. Przeciwnicy podkreślali, że uchwała jest dyskryminująca dla mieszkańców okolicznych gmin.

Władze Krakowa stoją przed wyzwaniem pogodzenia interesów różnych grup społecznych. Stowarzyszenie Metropolia Krakowska zwraca uwagę, że projekt uchwały o SCT nie uwzględnia postulatów zgłoszonych przez gminy w lutym 2025 roku. Wójtowie i burmistrzowie domagają się jednolitych zasad dla wszystkich mieszkańców oraz stopniowego wdrażania ograniczeń.

Wprowadzenie strefy czystego transportu w Krakowie może mieć znaczący wpływ na lokalną gospodarkę. Przedsiębiorcy obawiają się, że nowe regulacje mogą wpłynąć na ich działalność, zwłaszcza w sektorze transportowym i logistycznym. Firmy, które nie dostosują się do nowych norm, mogą napotkać trudności w dostarczaniu towarów do centrum miasta. Z drugiej strony, władze miasta liczą na to, że SCT przyczyni się do rozwoju ekologicznych form transportu, co może stworzyć nowe miejsca pracy w sektorze zielonej energii.

Strefa czystego transportu w Krakowie to krok w kierunku poprawy jakości powietrza, ale także wyzwanie dla mieszkańców i władz miasta. Wprowadzenie SCT wymaga nie tylko zmian infrastrukturalnych, ale także społecznej akceptacji i zrozumienia dla nowych zasad. Czy Kraków poradzi sobie z tym wyzwaniem? Czas pokaże.